Robert Hanna, Evan Thompson
Przełożył: Robert Poczobut
Powszechnie wiadomo, że to świadome doświadczenie (używając kanonicznego sformułowania pochodzącego od T. Nagela, doświadczenie typu: ?jak to jest być? tym organizmem) sprawia, iż problem umysł-ciało jest tak trudny do analizy. Z tego samego powodu nasze obecne koncepcje na temat relacji umysł?ciało są nieadekwatne. W tym wypadku pilnie potrzebny jest pewien rozwój pojęciowy. Głównym celem tego artykułu jest dokonanie pewnego postępu zmierzającego do osiągnięcia pojęciowego rozwoju. Najpierw zajmiemy się analizą współcześnie zaniedbanego, lecz fundamentalnego aspektu świadomości, jakim jest spontaniczność: rozumiana przez nas jako wewnętrzna plastyczność i wewnętrzna celowość świadomości. Następnie zarysujemy ?neurofenomenologiczną? ramę roboczą umożliwiającą badanie relacji między spontanicznością świadomości a dynamicznymi wzorcami aktywności mózgu, którymi zajmują się naukowcy neuronauki kognitywnej (na temat neurofenomenologii jako programu badawczego por. paragraf III (poniżej), a także: Varela 1996: 330-349; 1997: 355-385; 1999: 266-314; Lutz 2002: 133-167; Rudrauf, Lutz, Cosmelli, Lachaux. Le Van Quyen 2003; Lutz, Thompson 2003). W konkluzji zostanie zawarta propozycja, zgodnie z którą świadome umysły odczuwających organizmów lub zwierząt są aktywne i dynamiczne. Ta ?enaktywna? koncepcja świadomości może pomóc w przekroczeniu klasycznej dychotomii materializmu i dualizmu.
