Avant, wol. X, nr 3/2019, doi: 10.26913/avant.2019.03.25
publikowane na licencji CC BY-NC-ND 3.0
Julia Krzesicka
Wydział „Artes Liberales”,
Instytut Stosowanych Nauk Społecznych
Uniwersytet Warszawski
juliakrzesicka @ gmail.com
Opublikowano Online First 27 grudnia 2019 Pełny tekst
Abstrakt: Niniejszy artykuł porusza problematykę socjologicznych i antropologicznych aspektów pracy fizjoterapeutów – „zawodowych dotykaczy” – dotyczących ciała i dotyku. Rozpatruje je w kontekście nauki praktyk fizjoterapeutycznych, którą można postrzegać jako istotną część procesu „stawania się” fizjoterapeutą. Studenci i studentki poszerzają i redefiniują w trakcie tego procesu zakres znaczeniowy pojęć „ciała” i „dotyku” – wchodzenie w rolę medycznego profesjonalisty sprawia, że stają się one dla nich narzędziem pracy. Specyfika tej roli społecznej sprawia, że proces ten przebiega nie tylko na poziomie „konstruktów myślowych” (poprzez redefiniowanie struktur istotności posiadanej wiedzy i budowanie nowych zasobów wiedzy specjalistycznej), ale też na poziomie samej cielesności. Poprzez poznanie perspektywy i doświadczeń zarówno studentów, jak i pracujących fizjoterapeutów, pogłębione zostaje rozumienie roli dotyku i ciała w praktyce fizjoterapeutycznej.
Słowa kluczowe: ciało; dotyk; ucieleśnienie; fizjoterapia; pacjent; body work
Body and touch in learning physiotherapeutic practices from the perspective of sociology of embodiment
Abstract: This article discusses the sociological and anthropological aspects of the work of physiotherapists – “professional touchers” – especially regarding the body and touch. It considers them in the context of physiotherapeutic practical learning, which can be seen as an important part in the process of “becoming” a physiotherapist. During this process, students broaden and redefine the semantic scope of the terms “body” and “touch” – that become their work tools as their progress in the medical profession. The specificity of this social role makes the process of socialization happen not only on the level of “thought constructs” (by redefining the structures of the importance of knowledge and building new resources of specialist knowledge) but also at the level of the corporeality itself. Understanding the perspectives and experiences of both students and working physiotherapists helps to better recognise the role of touch and the body in physiotherapeutic practice.
Keywords: body; touch; embodiment; physiotherapy; patient; body work
Bibliografia
| Allen-Collinson, J., & Pavey, A. (2014). Touching Moments: Phenomenological Sociology and the Haptic Dimension in the Lived Experience of Motor Neurone Disease. Sociology of Health & Illness, 36(6), 793-806. https://doi.org/10.1111/1467-9566.12104 |
||||
| Bourdieu, P. (2004). Męska dominacja. Warszawa: Oficyna Naukowa. | ||||
| Bukraba-Rylska, I. (2013). W stronę socjologii ucieleśnionej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. https://doi.org/10.31338/uw.9788323513117 |
||||
| Bukraba-Rylska, I. (2017). Socjologia ciała, czyli (póki co) teorie dekoracyjne. Studia Socjologiczne, 4(227), 189-208. | ||||
| Crossley, N. (2001). Embodiment and Social Structure: A Response to Howson and Inglis. Sociological Review, 49(3), 318-326. https://doi.org/10.1111/1467-954X.00334 |
||||
| D. Wilson, A., & Golonka, S. (2014). Ucieleśnienie poznania to nie to, co myślisz. Avant, 5, 21-56. https://doi.org/10.26913/50102014.0106.0002 |
||||
| Dadura, E., & Wójcik, A. (2014). Dotyk w relacji fizjoterapeuta – pacjent a granice kontaktu fizycznego. Postępy Rehabilitacji, 28(4), 5-11. https://doi.org/10.1515/rehab-2015-0007 |
||||
| Dahl-Michelsen, T., & Solbrække, K. N. (2014). When Bodies Matter: Significance of the Body in Gender Constructions in Physiotherapy Education. Gender and Education, 26(6), 672-687. https://doi.org/10.1080/09540253.2014.946475 |
||||
| Davis, K. (1995). The Phenomenology of Research: The Construction of Meaning in Composition Research. JAC, 15(1), 121-129. Pobrano z https://pdfs.semanticscholar.org/2dce/e181b25844800457e25f57bed7b12ee344fd.pdf (dostęp z dnia 21 grudnia 2019). | ||||
| Gimlin, D. (2007). What Is “Body Work”? A Review of the Literature. Sociology Compass, 1(1), 353-370. https://doi.org/10.1111/j.1751-9020.2007.00015.x |
||||
| Grant, B. M., Giddings, L. S., & Beale, J. E. (2005). Vulnerable Bodies: Competing Discourses of Intimate Bodily Care. The Journal of Nursing Education, 44(11), 498-504. | ||||
| Jakubowska, H. (2005). Ciało jako przedmiot badań socjologicznych – dylematy, pominięcia, możliwości. Przegląd Socjologii Jakościowej, 8(2), 12-31. | ||||
| Jakubowska, H. (2009). Socjologia ciała. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. | ||||
| Jakubowska, H. (2012). Synestezja w sztuce performansu. W: K. Skowronek, & K. Leszczyńska (red.), Performatywne wymiary kultury. Kraków: Wydawnictwo Libron-Filip Lohner. | ||||
| Jakubowska, H. (2015). Wiedza pozadyskursywna i sposoby jej badania na przykładzie przekazywania i nabywania sportowych umiejętności. Studia Socjologiczne, 3(218), 173-191. | ||||
| Kelly, M. A., Nixon, L., McClurg, C., Scherpbier, A., King, N., & Dornan, T. (2018). Experience of Touch in Health Care: A Meta-Ethnography Across the Health Care Professions. Qualitative Health Research, 28(2), 200-212. https://doi.org/10.1177/1049732317707726 |
||||
| Leder, D. (1990). The Absent Body. Chicago and London: University of Chicago Press. | ||||
| Lundin, A., Berg, L.-E., & Muhli, U. H. (2013). Feeling Existentially Touched. A Phenomenological Notion of the Well-being of Elderly Living in Special Housing Accommodation from the Perspective of Care Professionals. International Journal of Qualitative Studies on Health and Well-being, 8(1). https://doi.org/10.3402/qhw.v8i0.20587 |
||||
| Maciejewska, M. (2010). Praktyki cielesne jako problem nauk społecznych. Fizjoterapia, 18(3), 34-45. | ||||
| Nicholls, D. A., & Gibson, B. E. (2010). The Body and Physiotherapy. Physiotherapy Theory and Practice, 26(8), 497-509. https://doi.org/10.3109/09593981003710316 |
||||
| Owen, G. (2014). Becoming a Practice Profession. A Genealogy of Physiotherapy’s Moving/Touching Practices. University of Cardiff. Pobrano z https://orca.cf.ac.uk/68522/1/Final%20version%20PhD%20%20-%20ORCA.pdf (dostęp z dnia 21 grudnia 2019). | ||||
| Purcell, C. A. (2011). Touching Work: A Narratively-Informed Sociological Phenomenology of Holistic Massage. Submission for PhD. University of Edinburgh. | ||||
| Raniszewska-Wyrwa, A. (2010). Kartezjańska koncepcja cielesności a praktyka medyczna. Physiotherapy, 18(3), 46-51. https://doi.org/10.2478/v10109-010-0063-2 |
||||
| Skøien, A. K., Vågstøl, U., & Raaheim, A. (2009). Learning Physiotherapy in Clinical Practice: Student Interaction in a Professional Context. Physiotherapy Theory and Practice, 25(4), 268-278. https://doi.org/10.1080/09593980902782298 |
||||
| van Gennep, A. (1960). The Rites of Passage. London: Routledge. https://doi.org/10.7208/chicago/9780226027180.001.0001 |
||||
| Wenger, É. (1999). Communities of Practice: Learning, Meaning, and Identity. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511803932 |
||||
| Williams, S. (2003). Medicine and the Body. London: Sage. | ||||
| Kowal, K. (2012). Doświadczanie własnej cielesności przez biorców kończyny – socjologiczne studium zrekonstruowanego ciała. Przegląd Socjologii Jakościowej, VIII(2), 152-199. | ||||
| Niedbalski, J. (2015). Przemiany percepcji własnego ciała przez osoby z niepełnosprawnością fizyczną uprawiające sport. Studia Socjologiczne, 3(218), 221-240. | ||||
| Jakubowska, H. (2016) Doświadczanie ciężarnego ciała jako ciała przekraczającego granice – studium socjologii ucieleśnienia. Przegląd Socjologii Jakościowej, 12(4), 100-117. | ||||
| Babbie, E. (2004). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: PWN. | ||||
| Pietkiewicz, I. & Smith, J. A. (2012). Praktyczny przewodnik interpretacyjnej analizy fenomenologicznej w badaniach jakościowych w psychologii. Czasopismo Psychologiczne, 18(2), 361-63. | ||||
Kwietniewska, M. (2016). Maurice Merleau-Ponty: u zarania filozofii różnicy we Francji. Hybris, 34, 85-98.
Czasopismo „Avant” – zadanie finansowane w ramach umowy 711/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
|
||||
