Avant, wol. XI, nr 3, doi: 10.26913/avant.2020.03.05
publikowane na licencji CC BY-NC-ND 3.0
Bożena Chołuj
Uniwersytet Warszawski
Instytut Germanistyki
b.choluj@uw.edu.pl
Publikacja Online First: 29 grudnia 2019 Pełny tekst
Abstrakt: W artykule mowa jest o zapomnieniach teorii feministycznych, które rozbłysnęły na jakiś czas, a potem znikły jak komety. Ciągłe otwieranie już kiedyś otwartych drzwi towarzyszy ruchowi kobiecemu i myśli feministycznej od początków ich dziejów. Nie chodzi o zapominanie kobiet, ale tego, o czym i jak myślały. Women’s studies mają na koncie wiele „archeologicznych odkryć”, które przywołały pamięć o zapomnianych kobietach. Jest to jednak najczęściej pamięć leksykonowa, która nie układa się w tradycję teorii feministycznych. Na bazie rozważań Bruno Latoura o problematyczności krytyki i Ludwika Flecka na temat kolektywu myślowego zastanawiam się nad tym, skąd się biorą permanentne zapomnienia i dlaczego ciągle ginie to, co zostało nie tylko już raz pomyślane, ale też napisane, wydane i cieszyło się dużym powodzeniem.
Słowa kluczowe: pamięć; zapomnienia; feministyczna teoria; feministyczna tradycja; nawyk myślowy; gender; Butler; OśKa; Feminoteka
The Phenomenon of Oblivion in the Tradition of Feminist Thinking
Abstract: The article is about the oblivion of feminist theories which emerge and disappear as quickly as comets. Since the very beginning, the women’s movement and feminist ideas have been accompanied by a permanent practice of reinventing the wheel.. Women Studies have done a great “archaeological” job unearthing forgotten women. But from this kind of encyclopedic knowledge no feminist tradition will arise. Inspired by Latour’s thoughts on criticism and Fleck’s theory of thought collectives, I ask why feminist ideas and activities are repeatedly abandoned and why the thoughts, writings and publications that once enjoyed great popularity get lost in time?
Keywords: memory; oblivion; remembrance; feminist theory; feminist tradition; thought habits; gender; Judith Butler; OśKa; Feminoteka
Bibliografia
| Benninghaus, Ch. (2005). Geschlecht der Generationen. W: Jureit, U., Wildt, M. (Hrsg.): Generationen. Zur Relevanz eines wissenschaftlichen Grundbegriffs. [Generacje. Znaczenie jednego z podstawowych pojęć naukowych] (s. 126-158). Hamburg. | ||||
| Chmielowski, P. (1885). Autorki polskie wieku XIX. Studyum literacko-obyczajowe. Warszawa. | ||||
| Connell, R. W. (2000). Male Roles, Masculinities and Violence: A Culture of Peace Perspective. UNESCO. | ||||
| Culler, J. (1998). Teoria literatury. Tłum. Maria Bassaj. Bydgoszcz. | ||||
| Derra, A., Adamiak, M. (2018). Teorie feministyczne: tradycje i perspektywy. Pobrane z: http://filozofia.umk.pl/zaproszenie-na-konferencje-teorie-feministyczne-tradycje-i-perspektywy/ | ||||
| Douglas, M. (2007a). Czystość i zmaza. Warszawa. | ||||
| Douglas, M. (2011b). Jak myślą instytucje. Warszawa. | ||||
| Filipiak, I. (2006). Obszary odmienności. Rzecz o Marii Komornickiej. Gdańsk. | ||||
| Fleck, L. (2006). Powstanie i rozwój faktu naukowego. W: L. Fleck, Psychosocjologia poznania naukowego (s. 31-166). Lublin. | ||||
| Foucault, M. (1995). Historia seksualności. Tłum. Bogdan Banasiak, Tadeusz Komendant i Krzysztof Matuszewski. Warszawa. | ||||
| Gerhard, U. (1999). Atempause. Feminismus als demokratisches Projekt. [Przerwa na odpoczynek. Feminizm jako projekt demokratyczny]. Frankfurt am Main. | ||||
| Goffman, E. (2010). Analiza ramowa. (S. Burdziej, tłum). Kraków. | ||||
| Górnicka-Boratyńska, A. (1999). Chcemy całego życia. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat 1870-1939. Warszawa. | ||||
| Graff, A. (2007). Odmienna chronologia. Zadra, 1-2 (32-33), 11-16. | ||||
| Gramsci, A. (1983). Quaderni del carcere. Fragmenty. Tłum. Sław Krzemień-Ojak. Filozofia współczesna, tom 1. Warszawa. | ||||
| Griesebner, A. (2005). Feministische Geschichtswissenschaft. Eine Einführung [Feministyczne nauki historyczne. Wprowadzenie]. Wiedeń. | ||||
| Hanstein, A. von (1900). Die Frauen in der Geschichte des deutschen Geisteslebens im 18. und 19. Jahrhundert. Leipzig. | ||||
| Helbig, B. (2010). Strącona bogini. Rzecz o Marii Komornickiej. Kraków. | ||||
| Janion, M. (1996). Kobiety i duch inności. Warszawa. | ||||
| Konferencja pt. “Kobiety Solidarności” | ||||
| http://sis.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/transmisje.xsp?unid=180CD047D4184D3AC1257BD400258843 | ||||
| Kongres Kobiet. https://www.kongreskobiet.pl/pl-PL/text/o_nas/Ruch_Spoleczny | ||||
| Krzywicka, I. (2008a). Kontrola współczesności. Wybór międzywojennej publicystyki społecznej i literackiej z lat 1924-1939. Warszawa. | ||||
| Krzywicka, I. (2013b). Szkoła moralności rozumowej. Wybór międzywojennej publicystyki społecznej i literackiej. Oprac. i wstęp Agata Zawiszewska. Warszawa. | ||||
| Laqueur, W. (1992). Auf den Leib geschrieben. Die Inszenierung der Geschlechter von der Antike bis Freud. [Zapisane na ciele. Inscenizacja płci od starożytności do Freuda]. München. | ||||
| Limanowska, B. (2008). Odpowiedź. Zadra 1-2 (34-35), 11-14. | ||||
| Mitterer, Josef (1996a). Tamta strona filozofii. Przeciwko dualistycznej zasadzie poznania. Tłum. Malgorzata Łukasiewicz. Warszawa. | ||||
| Mitterer, Josef (2004b): Ucieczka od dowolności. Tłum. Anna Zeidler-Janiszewska. Warszawa. | ||||
| OŚKa w Katalogu Czasopism Kulturalnych. | ||||
| http://katalog.czasopism.pl/index.php/O%C5%9AKa | ||||
| Ozdoba, P. (2016): Stalinowska prokurator Helena Wolińska popierała “prawo do aborcji”, możesz być taka jak ona lub poprzeć prawo do życia. Pobrane z: https://www.pch24.pl/stalinowska-prokurator-helena-wolinska-popierala-prawo-do-aborcji–mozesz-byc-jak-ona-lub-poprzec-prawo-do-zycia,42728,i.html. | ||||
| Penn, Sh. (2003). Podziemie kobiet. Warszawa. | ||||
| Soeffner, H.-G. (1993). Rituale des Antiritualismus – Materialien für Außeralltägliches [Rytuały antyrytualizmu – materiały do pozacodzienności]. W: S., H.-G..: Die Ordnung der Rituale. Die Auslegung des Alltags [Porządki rytuałów. Interpretacja codzienności]. Frankfurt am Main, 102-130. | ||||
| Sokal, Alan (2018). Czym jest nauka i dlaczego ma nas obchodzić? Pobrane z: http://www.listyznaszegosadu.pl/nauka/czym-jest-nauka-i-dlaczego-ma-nas-obchodzic. | ||||
| Staśkiewicz, Joanna (2018). Katholische Frauenbewegung in Polen? Zum Wandeln der Geschlechterverhältnisse in der katholischen Kirche in Polen nach 1989 [Katolicki ruch kobiet w Polsce? Zmiany relacji płci w kościele katolickim w Polsce po 1989 roku]. Bielefeld. https://doi.org/10.14361/9783839443705 |
||||
| Touaillon, Christine (1919). Der deutsche Frauenroman des 18. Jhs. [Niemiecka powieść kobieca XVIII w.]. Wiedeń. | ||||
| Wehling, E. (2016). Politisches Framing [Polityczny framing]. Köln. https://doi.org/10.4324/9781315673134-11 |
||||
| White, H. (2006). Tekast historiograficzny jako artefakt literacki. W: A. Burzyńska, M. P.Markowski (red.), Teorie Literatury XX wieku. Antologia (s. 551-571). Kraków. | ||||
| Pamiętnik Zjazdu Kobiet Polskich (1918) Warszawa. Pobrano z: | ||||
| https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/265702/edition/253667/content?ref=desc | ||||
