Avant, wol. XI, nr 3, doi: 10.26913/avant.2020.03.24
publikowane na licencji CC BY-NC-ND 3.0
Szymon Talaga 
Instytut Studiów Społecznych im. prof. Roberta Zajonca
Uniwersytet Warszawski
stalaga@protonmail.com
Przyjęto 25 czerwca 2019; zaakceptowano 27 marca 2020; opublikowano Online First 25 maja 2020
Pełny tekst
Abstrakt: Pojęcia afordancji i informacji są kluczowymi elementami gibsonowskiej psychologii ekologicznej. Są też bezpośrednio powiązane, ponieważ z punktu widzenia zorientowanego na cel organizmu działającego w określonym środowisku pierwszorzędne znaczenie mają informacje określające jego możliwości. Jednocześnie zwykle przyjmuje się, że matematyczna teoria informacji nie ma zastosowania w psychologii ekologicznej, gdyż nie daje odpowiednich narzędzi do modelowania wartości i znaczenia, czyli opisu tego, co istotne z punktu widzenia organizmu. Innymi słowy, zarzuca się, że nie pozwala ona na poprawne ujęcie ekologicznie rozumianej semantyki. W pracy tej pokazuję, że nowe idee z obszaru teorii informacji oraz przede wszystkim pojęcie informacji semantycznej mogą być wykorzystane do sformułowania ścisłej, formalnej definicji afordancji. Wynik ten nie tylko wzbogaca dyskusję na temat formalnych definicji oraz ontologii afordancji, ale ma też szereg praktycznych implikacji. Proponowana formalizacja, dzięki swojej ilościowej i generycznej formie, pozwala na systematyczne wykrywanie relacji między właściwościami organizmu a właściwościami środowiska prowadzących do zaistnienia afordancji w dowolnych układach organizm–środowisko oraz umożliwia ilościowy i znormalizowany pomiar stopnia, w jakim dane środowisko jest nasycone afordancjami z punktu widzenia określonego agenta. Służące do tego metody obliczeniowe zilustrowano na przykładzie prostego, wyidealizowanego układu organizm–środowisko.
Słowa kluczowe: afordancja; informacja; informacja semantyczna; informacja wzajemna; entropia; teoria informacji; psychologia ekologiczna; semantyka
Affordances and semantic information: a proposal for formalization
Abstract: Notions of affordances and information are crucial elements of Gibsonian ecological psychology. They are also directly linked since from the vantage point of a goal-oriented organism functioning in an environment information specifying available actions is of first-rate importance. At the same time it is usually assumed that mathematical theory of information cannot be applied to ecological psychology, because it does not provide appropriate tools for modeling meaning and value, that is, all those things that are important from the vantage point of an organism. In other words, it is accused of inability to capture ecological semantics. In this paper I show that novel ideas from information theory and especially the notion of semantic information can be used to formulate a rigorous and formal definition of affordances. This result not only enriches ongoing discussions on formal definitions and ontology of affordances, but also has a range of practical implications. Proposed formalization, due to its quantitative and generic form, allows for systematic detection of relations between features of organism and environment that generate affordances in arbitrary organism-environment systems as well as normalized quantitative measurement of the degree to which an environment is filled with affordances from the vantage point of a given agent. Computational methods for conducting such analyses are illustrated based on a simple, idealized organism-environment system.
Keywords: affordance; information; semantic information; mutual information; entropy; information theory; ecological psychology; semantics
Bibliografia
| Aitken, A. C. (1933). A Problem in Combinations. Mathematical Notes, 28, xviii-xxiii. https://doi.org/10.1017/S1757748900002334 |
||||
| Bateson, G. (1978). Form, substance and difference. W: Steps to an Ecology of Mind (7. wyd., s. 448-464). Ballantine Books. | ||||
| Chemero, A. (2003). An Outline of a Theory of Affordances. Ecological Psychology, 15(2), 181-195. https://doi.org/10.1207/S15326969ECO1502_5 |
||||
| Cover, T. M. i Thomas, J. A. (2006). Elements of information theory (2nd ed). Wiley-Interscience. | ||||
| Franchak, J. i Adolph, K. (2014). Affordances as Probabilistic Functions: Implications for Development, Perception, and Decisions for Action. Ecological Psychology, 26(1-2), 109-124. https://doi.org/10.1080/10407413.2014.874923 |
||||
| Gibson, J. J. (1960). The concept of the stimulus in psychology. American Psychologist, 15(11), 694-703. https://doi.org/10.1037/h0047037 |
||||
| Gibson, J. J. (1979). The Ecological Approach to Visual Perception: Classic Edition. Psychology Press. | ||||
| Heft, H. (2001). Ecological Psychology in Context: James Gibson, Roger Barker, and the Legacy of William James’s Radical Empiricism. Psychology Press. https://doi.org/10.4324/9781410600479 |
||||
| Jacobs, D. M. i Michaels, C. F. (2007). Direct learning. Ecological Psychology, 19(4), 321-349. https://doi.org/10.1080/10407410701432337 |
||||
| Kolchinsky, A. i Wolpert, D. H. (2018). Semantic information, autonomous agency and non-equilibrium statistical physics. Interface Focus, 8(6), 20180041. https://doi.org/10.1098/rsfs.2018.0041 |
||||
| Lin, J. (1991). Divergence Measures Based on the Shannon Entropy. IEEE Transactions on Information Theory, 37(1), 145-151. https://doi.org/10.1109/18.61115 |
||||
| Lissowski, G., Haman, J. i Jasiński, M. (2008). Podstawy Statystyki dla Socjologów. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR. | ||||
| Michaels, C. F. i Carello, C. (1981). Direct perception. Prentice-Hall. | ||||
| Shannon, C. (1948). A Mathematical Theory of Communication. Bell System Technical Journal, 27(3), 379-423. https://doi.org/10.1002/j.1538-7305.1948.tb01338.x |
||||
| Timm, N. H. (2002). Applied multivariate analysis. Springer. | ||||
| Turvey, M. T. (1992). Affordances and prospective control: An outline of the ontology. Ecological Psychology, 4(3), 173-187. https://doi.org/10.1207/s15326969eco0403_3 |
||||
| Turvey, M. T. i Shaw, R. E. (1995). Toward an Ecological Physics and a Physical Psychology. The Science of the Mind: 2001 and Beyond, 144-169. | ||||
| van der Kamp, J., Savelsbergh, G. J. P., & Davis, W. E. (1998). Body-scaled ratio as a control parameter for prehension in 5- to 9-year-old children. Developmental Psychobiology, 33(4), 351-361. https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-2302(199812)33:4<351::AID-DEV6>3.0.CO;2-P |
||||
| Warren, W. H. (1984). Perceiving Affordances: Visual Guidance of Stair Climbing. Journal of Experimental Psychology, 10(5), 683-703. https://doi.org/10.1037/0096-1523.10.5.683 |
||||
| Wissner-Gross, A. D. i Freer, C. E. (2013). Causal Entropic Forces. Physical Review Letters, 110(16). https://doi.org/10.1103/PhysRevLett.110.168702 Czasopismo „Avant” – zadanie finansowane w ramach umowy 711/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
|
||||
