Komentarz do książki Krystyny Bieleckiej Błądzę, więc myślę.
Co to jest błędna reprezentacja?
Avant, Vol. XI, No. 3, doi: 10.26913/avant.2020.03.26
publikowane na licencji CC BY-NC-ND 3.0
Paweł Gładziejewski 
Katedra Kognitywistyki
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
pawel.gladz @ gmail.com
Przyjęto 8 stycznia 2020; zaakceptowano 22 kwietnia 2020; opublikowano Online First: 28 lipca 2020 Pełny tekst
Abstrakt: W niniejszym artykule próbuję rozwinąć i uogólnić Krystyny Bieleckiej koherencyjną teorię rozpoznawania błędnych reprezentacji. Próbuję pokazać, że koncepcja opisana w książce Błądzę, więc myślę (2019) może być wstępem do szerszej historii. Rozważam hipotezę, zgodnie z którą koherencja odgrywa zasadniczą rolę w procesie ewaluacji reprezentacji umysłowych, a przez to w ich nabywaniu i odrzucaniu. System poznawczy aktywnie maksymalizuje koherencję reprezentacji, działając zgodnie z zasadą Koherencji jako Drogowskazu Prawdy (zasadą KDP). Oparte na niespójności wykrywanie błędów – główny przedmiot zainteresowania koncepcji Krystyny Bieleckiej – stanowi tylko jedną z form takiego wykorzystania koherencji. Wskazuję kilka potencjalnych kontrprzykładów dla zasady KDP. Chodzi o koncepcje i modele procesów poznawczych (dotyczące percepcji, kontroli ruchu, pamięci epizodycznej i neutralizowania dysonansu poznawczego), w świetle których maksymalizacja koherencji systematycznie prowadzi do wytwarzania błędnych reprezentacji. Argumentuję, że te kontrprzykłady są tylko pozorne i nie uderzają w zasadę KDP jako podstawę „higieny epistemicznej” systemu poznawczego.
Słowa kluczowe: epistemologia; koherencja; pamięć epizodyczna; przetwarzanie predykcyjne; reprezentacje mentalne; reprezentacjonizm
Is coherence a guide to truth? Coherence and false representations
Abstract: This paper is a commentary on Krystyna Bielecka’s book “I err, therefore I think. What is misrepresentation?”. I build on Bielecka’s coherentist account of detectable representational error in order to draw a wider picture of the role of coherence in evaluating representations. In particular, I explore the idea that the strive to maximize coherence is a major factor guiding the acquisition and revision of internal representations, whose role extends beyond error detection. The idea critically discussed in the paper is that coherence owes this role to its being truth-conductive, i.e. to the (alleged) fact that coherence tends to increase the truth-ratio of representations. I draw from historical and recent work in cognitive science to discuss a number cases where coherence maximization systematically produces misrepresentations. I argue that despite the appearances, these cases do not constitute proper counterexamples to the idea that coherence is, all else being equal, a guide to truth.
Keywords: epistemology; coherence; episodic memory; predictive processing; mental representations; reprezentacjonizm
References
| Adams, R. A., Shipp, S., Friston, K. J. (2013). Predictions not commands: Active inference in the motor system. Brain Structure and Function, 218, 611-643. https://doi.org/10.1007/s00429-012-0475-5 |
||||
| Anderson, J. R., Schooler, L. J. (1991). Reflections of the environment in memory. Psychological Science, 2, 396-408. https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.1991.tb00174.x |
||||
| Batson, C.D. (2008). Moral masquerades: Experimental exploration of the nature of moral motivation. Phenomenology and the Cognitive Sciences, 7, 51-66. https://doi.org/10.1007/s11097-007-9058-y |
||||
| Bickhard, M. H. (1999). Interaction and representation. Theory and Psychology, 9, 435-458. https://doi.org/10.1177/0959354399094001 |
||||
| Bickhard, M. H. (2004). The dynamic emergence of representation. W: H. Clapin, P. Staines, P. Slezak (red.). Representation in mind: New approaches to mental representation (71-90). Oxford: Elsevier Science. https://doi.org/10.1016/B978-008044394-2/50007-5 |
||||
| Bielecka, K. (2019). Błądzę, więc myślę. Co to jest błędna reprezentacja? Warszawa: UW. https://doi.org/10.31338/uw.9788323536406 |
||||
| BonJour, L. (1985). The Structure of Empirical Knowledge. Cambridge (MA): Harvard University Press. | ||||
| Carpenter, A., Schacter D. (2016). Flexible retrieval: When true inferences produce false memories. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 43, 335-349. https://doi.org/10.1037/xlm0000340 |
||||
| Chemero, A. (2014). Antyreprezentacjonizm i nastawienie dynamiczne. Przegląd Filozoficzno-Literacki, 39, 79-107. | ||||
| Conway, M.A., Loveday, C. (2015). Remembering, imagining, false memories & personal meanings. Consciousness and Cognition, 33, 574-581. https://doi.org/10.1016/j.concog.2014.12.002 |
||||
| Daw, N. D., O’Doherty, J.P., Dayan, P., Seymour, B., Dolan, R.J. (2006). Cortical substrates for exploratory decisions in humans. Nature, 441, 876-879. https://doi.org/10.1038/nature04766 |
||||
| De Brigard, F. (2014). Is memory for remembering? Recollection as a form episodic hypothetical thinking. Synthese, 191, 155-185. https://doi.org/10.1007/s11229-013-0247-7 |
||||
| Ditto, H., Munro, G.D., Apanovitch, A.M., Scepansky, J.A., Lockhard, L.K. (2003). Spontaneous skepticism: The interplay of motivation and expectation in responses to favorable and unfavorable medical diagnoses. Personality and Social Psychology Bulletin, 29, 1120-1132. https://doi.org/10.1177/0146167203254536 |
||||
| Friston, K. J. (2018). Active inference and cognitive consistency. Psychological Inquiry, 29, 67-73. https://doi.org/10.1080/1047840X.2018.1480693 |
||||
| Geisler, W. S., Kesler, D. (2002). Illusion, perception and Bayes. Nature neuroscience, 5, 508-510. https://doi.org/10.1038/nn0602-508 |
||||
| Gładziejewki, P. (2015). Wyjaśnianie za pomocą reprezentacji mentalnych. Toruń: UMK (FNP). | ||||
| Gładziejewski, P. (2017). Evidence of the senses: A Predictive Processing-based take on the Sellarsian dilemma. W: T. Metzinger, W. Wiese (red.). Philosophy and Predictive Processing. MIND Group. | ||||
| Gładziejewski, P., Miłkowski, M. (2017). Structural representations: causally relevant and different from detectors. Biology & Philosophy, 32: 337-355. https://doi.org/10.1007/s10539-017-9562-6 |
||||
| Goldman, A. (1986). Epistemology and Cognition. Cambridge (MA): Harvard University Press. | ||||
| Gregory, R. L. (1963). Distortion of visual space as inappropriate constancy scaling. Nature, 199, 678-680. https://doi.org/10.1038/199678a0 |
||||
| Gregory, R. L. (1980). Perceptions as hypotheses. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 290, 181-97. https://doi.org/10.1098/rstb.1980.0090 |
||||
| Gregory, R. L. (1997). Knowledge in perception and illusion. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 352, 1121-7. https://doi.org/10.1098/rstb.1997.0095 |
||||
| Haack, S. (1993). Evidence and Inquiry: Towards Reconstruction in Epistemology. Oxford: Blackwell. | ||||
| Harman, G. (1973). Thought. Princeton: Princeton Univer¬sity Press. | ||||
| Harmon-Jones, E., Mills, J. (1999). An introduction to cognitive dissonance theory and an overview of current perspectives on the theory. W: E. Harmon-Jones, J. Mills (red.). Science conference series. Cognitive dissonance: Progress on a pivotal theory in social psychology. Washington: American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/10318-000 |
||||
| Hemmer, P., Steyvers, M. (2009). A Bayesian account of reconstructive memory. Topics in Cognitive Science, 1, 189-202. https://doi.org/10.1111/j.1756-8765.2008.01010.x |
||||
| Hohwy, J. (2013). The Predictive Mind. Oxford: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199682737.001.0001 |
||||
| Hohwy, J., Roestorff, A, Friston, K. (2008). Predictive coding explains binocular rivarly: An epistemological review. Cognition, 108, 687-701. https://doi.org/10.1016/j.cognition.2008.05.010 |
||||
| Hutto, D., Myin, E. (2012). Radicalizing Enactivism: Basic Minds without Content. Cambridge (MA): The MIT Press. https://doi.org/10.7551/mitpress/9780262018548.001.0001 |
||||
| Jagodzińska, M. (2008). Psychologia pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Warszawa: Helion. | ||||
| Kiefer, A. (2017). Literal perceptual inference. W: T. Metzinger, W. Wiese (red.). Philosophy and Predictive Processing. MIND Group. | ||||
| Magnotti, J. F., Beauchamp, M. S. (2017). A causal inference model explains perception of the McGurk Effect and other incongruent audiovisual speech. PLoS Computational Biology, 13, e1005229. https://doi.org/10.1371/journal.pcbi.1005229 |
||||
| McKay, R. T., Dennett, D. (2009). The evolution of misbelief. Behavioral and Brain Sciences, 32, 493-510. https://doi.org/10.1017/S0140525X09990975 |
||||
| Olsson, E. (2003). Coherentist theories of epistemic justification. W: E. Zalta (red.). Stanford Encyclopedia of Philosophy. Dostępne 03.12.2019 na stronie: https://plato.stanford.edu/entries/justep-coherence/. | ||||
| Quine, W.v.O. (2000). Dwa dogmaty empiryzmu. W: Tegoż. Z punktu widzenia logiki: dziewięć esejów logiczno-filozoficznych. Przeł. Barbara Stanosz. Warszawa: Aletheia. | ||||
| Rescorla, M. (2015). Bayesian perceptual psychology. W: M. Matthen (red.). The Oxford Handbook of Philosophy of Perception. Oxford: Oxford University Press. | ||||
| Saucier, D. A., Miller, C. T., Doucet, N. (2005). Differences in helping whites and blacks: a meta-analysis. Personality and Social Psychology Review, 9, 2-16. https://doi.org/10.1207/s15327957pspr0901_1 |
||||
| Schacter, D. (2001). Siedem grzechów pamięci. Warszawa: PIW. | ||||
| Schacter, D. Benoit, R.G., De Brigard, F., Szpunar, K.K. (2015). Episodic future thinking and episodic counterfactual thinking: Intersections between memory and decisions. Neurobiology of Learning and Memory, 117, 14-21. https://doi.org/10.1016/j.nlm.2013.12.008 |
||||
| Thagard, P. (2000). Coherence in Thought and Action. Cambridge (MA): The MIT Press. https://doi.org/10.7551/mitpress/1900.001.0001 |
||||
| Travis, C., Aronson, E. (2008). Błądzą wszyscy (ale nie ja). Dlaczego usprawiedliwiamy głupie poglądy, złe decyzje i szkodliwe działania. Warszawa: Smak Słowa. | ||||
| Ullman, T. Spelke, E., Battaglia, P., Tenenbaum, J. (2017). Mind games: Game engines as an architecture for intuitive physics. Topics in Cognitive Sciences, 21, 649-665. https://doi.org/10.1016/j.tics.2017.05.012 |
||||
| von Hippel, W., Trivers, R. (2011). The evolution and psychology of self-deception. Behavioral and Brain Sciences, 34, 1-16. https://doi.org/10.1017/S0140525X10001354 |
||||
| Whitson, J.A., Galinsky, A.D. (2008). Lacking control increases illusory pattern perception. Science, 322, 115-117. https://doi.org/10.1126/science.1159845 |
||||
| Wiese, W. (2016). Action is enabled by systematic misrepresentations. Erkentnnis, 82, 1233-1252. https://doi.org/10.1007/s10670-016-9867-x |
||||
| Williams, D. (w druku). Socially adaptive belief. Mind and Language. | ||||
| Zawidzki, T. (2013). Mindshaping. Cambridge (MA): MIT Press. https://doi.org/10.7551/mitpress/8441.001.0001 Czasopismo „Avant” – zadanie finansowane w ramach umowy 711/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
|
||||
