Avant, wol. XIII, nr 2, https://doi.org/10.26913/avant.2202215
publikowane na licencji CC BY-NC-ND 3.0
Maria Biernacka* 
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
*autorka korespondująca: xmariabiernackax@gmail.com
Michał Obidziński
Instytut Psychologii, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej,
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
m.m.obidzinski@gmail.com
Krzysztof Zaborek
Wojskowa Akademia Techniczna
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
k.zaborek@protonmail.com
Przyjęto 11 sierpnia 2022; zaakceptowano 19 grudnia 2022; opublikowano 23 stycznia 2023. Pełny tekst
Abstrakt: Według koncepcji Mariana Mazura, człowiek jest systemem autonomicznym zdolnym do samosterowania. Jedna z podstawowych cech tego systemu – dynamizm charakteru – jest możliwa do wyrażenia za pomocą logarytmu naturalnego z ilorazu starzenia się do współczynnika rozbudowy systemu autonomicznego. Niniejszy artykuł prezentuje Kwestionariusz Dynamizmu Charakteru. Narzędzie to stworzone zostało w celu empirycznego przetestowania założeń teorii Mazura oraz w celu uchwycenia potencjalnych związków dynamizmu charakteru z innymi konstruktami, osadzonymi w tradycjach psychologicznych: na przykład Regulacyjną Teorią Temperamentu. Kwestionariusz Dynamizmu Charakteru mierzy dynamizm charakteru na skali jakościowej i ilościowej. Artykuł prezentuje teorię Mazura, jej związki z teorią temperamentu Strelaua, narzędzie badawcze opracowane przez autorów i wyniki wstępnych analiz – przeprowadzonych na grupie 54 osób. Obserwacje poczynione w badaniach pilotażowych prezentują obiecujący obraz. Sugerują zgodność teorii Mazura z danymi empirycznymi oraz możliwość rozszerzenia rzeczonej teorii, dzięki obserwacjom efektów, niewyrażonych bezpośrednio w pracy Mazura.
Słowa kluczowe: cybernetyka; character; dynamism; typologia; psychometria; kwestionariusz; Marian Mazur
Character from the psychocybernetic perspective – Mazur’s theory and new empirical research
Abstract: According to Marian Mazur’s concept, man is an autonomous system capable of self-control. One of the basic characteristics of this system – character dynamism – is expressible by the natural logarithm of the aging factor to the expansion factor of the autonomous system. This article presents the Character Dynamism Questionnaire. This tool was created to empirically test the assumptions of Mazur’s theory and to capture the potential relationships of character dynamism with other constructs embedded in psychological traditions: for example, the Regulatory Theory of Temperament. The Character Dynamism Questionnaire measures character dynamism on a qualitative and quantitative scale. The article presents Mazur’s theory, its relationship to Strelau’s theory of temperament, the research tool developed by the authors and the results of preliminary analyses – conducted on a group of 54 people. The observations made in the pilot study present a promising picture. They suggest the compatibility of Mazur’s theory with empirical data and the possibility of extending the theory in question, thanks to observations of effects not directly expressed in Mazur’s work.
Keywords: cybernetics; character; dynamism; typology; psychometry; questionnaire; Marian Mazur
Bibliografia
| Brzeziński, J. M. (2019). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: PWN. | ||||
| Cyniak-Cieciura, M., Zawadzki, B., & Strelau, J. (2018). The development of the revised version of the Formal Characteristic of Behaviour – Temperament Inventory FCB-TI(R). Personality and Individual Differences, 127, 117-126. https://doi.org/10.1016/j.paid.2018.01.036 |
||||
| Dehaene, S. (2019). Jak się uczymy? Dlaczego mózgi uczą się lepiej niż komputery… jak dotąd. Kraków: Copernicus Center Press. | ||||
| DeYoung, C. G. (2015). Cybernetic big five theory. Journal of research in personality, 56, 33-58. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2014.07.004 |
||||
| Eysenck, H.J., Eysenck, M.W. (1985). Personality and Individual Differences.A Natural Science Approach. New York: Plenum Press. https://doi.org/10.1007/978-1-4613-2413-3 |
||||
| Mazur, M. (1976). Cybernetyka i charakter. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. | ||||
| Piekarski, M. (2020). Mechanizmy predykcyjne i ich normatywność. Warszawa: Wydawnictwo Liberi Libri. https://doi.org/10.47943/lib.9788363487447 |
||||
| Ruch, W. (1992). Pavlov’s types of nervous system, Eysenck’s typology and the Hippocrates-Galen temperaments: An empirical examination of the asserted correspondence of three temperament typologies. Personality and individual differences, 13(12), 1259-1271. https://doi.org/10.1016/0191-8869(92)90168-O |
||||
| Seth, A. L. (2015). The cybernetic Bayesian brain. W: T. Metzinger i J. M. Windt (red.), Open MIND (35, s. 1-24). MIND Group, Frankfurt am Main. | ||||
| Starzomska, M. (2010). Próba zastosowania cybernetycznej teorii układu samodzielnego M. Mazura do wyjaśnienia fenomenu anoreksji. W: T. Rowiński, R. Tadeusiewicz, (red.), Psychologia i informatyka. Synergia i kontradykcje (s. 139-165). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. | ||||
| Strelau, J. (2006). Temperament jako regulator zachowania z perspektywy półwiecza badań. Gdańsk: GWP. | ||||
| Strelau, J. (2001). Psychologia temperamentu. Warszawa: PWN.. | ||||
| Szymańska, A. (2017). Using cluster analysis in the data mining method to draw profiles of participants surveyed in psychological research. Studia Psychologiczne, 55(1), 25-40. | ||||
| Grzesiuk, L. (2005). Psychoterapia. Teoria. Warszawa: Eneteia. | ||||
| Król, M. (2011). Temperament i samoocena – znaczenie funkcjonalne oraz wzajemne związku. 7. Poznańskie Forum Kognitywistyczne. Teksty pokonferencyjne nr 6. Poznań: Zakład Logiki i Kognitywistyki IP UAM, 72. | ||||
