Krytyka neorepublikańskiej koncepcji wolności politycznej Philipa Pettita/A Critique of Philip Pettit’s neo-republican conception of political freedom

Katarzyna Eliasz

Abstract


Celem artykułu jest rekonstrukcja i krytyka koncepcji wolności politycznej przedstawionej na gruncie współczesnego instrumentalnego republikanizmu reprezentowanego przede wszystkim w pracach Philipa Pettita. Instrumentalny republikanizm zakłada, że wolność polityczna jest wartością instrumentalną, służącą realizowaniu naczelnej wartości, jaką jest wolność rozumiana jako nieobecność dominacji. Uznanie nie-dominacji za naczelną wartość pociąga za sobą postulat ograniczenia wolności politycznej, która – jak wskazuje Pettit – może być jednym ze źródeł dominacji (w związku z groźbą tyranii większości). W artykule wskazuję, że argumenty Pettita narażone są na dwa podstawowe zarzuty. Po pierwsze, w wyznaczonym przez niego (zbyt wąskim) zakresie, wolność polityczna nie sprzyja nie-dominacji. Po drugie, skupiając się wyłącznie na instrumentalnej roli wolności politycznej, Pettit pomija jej głębszy wymiar jako wartości demokratycznej. 

 

The aim of this article is a reconstruction and critique of the conception of political freedom as understood in contemporary instrumental republicanism, represented primarily by Philip Pettit. Instrumental republicanism endows political freedom with a merely instrumental value, serving as a means to achieving non-domination which, on republican assumptions, is a chief value. From the claim that the value of political freedom is merely instrumental follows a significant limitation of its scope (since outcomes of political freedom are potentially dominating). In this article I claim that Pettit’s arguments are vulnerable to two main objections. First, a significantly limited scope of political freedom does not foster non-domination. Second, having focused on merely instrumental value of political freedom, Pettit does not acknowledge the deeper dimension of political freedom as democratic value. 


Keywords


political freedom, non-domination, instrumental republicanism, arbitrariness, instrumental value, Philip Pettit

Full Text:

PDF (Polish)

References


Arendt, H. (2011). Co to jest wolność?. Tłum. M. Godyń. W: H. Arendt, Między czasem minionym a przyszłym (175-209). Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

Arendt, H. (2010). Kondycja ludzka. Tłum. A. Łagodzka. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

Arystoteles. (2011). Polityka. Tłum. L. Piotrowicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Berlin, I. (1994). Cztery eseje o wolności. Tłum. H. Bartoszewicz, D. Grinberg, D. Lachowska, A. Tanalska-Dulęba. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Canovan, M. (2008). Lud. Tłum. S. Szymański. Warszawa: Wydawnictwo Sic!

Canovan, M. (2002). Hannah Arendt. A Reinterpretation of Her Political Thought. Cambridge: Cambridge University Press.

Carter, I. (2004). A Measure of Freedom. Oxford: Oxford University Press.

Carter, I. (2000). Review: A Critique of Freedom as Non-Domination . The Good Society, 9 (3), 43-46.

Ciszewski, W. (2017). Czy idea republikańskiej neutralności jest możliwa do zrealizowania? W: Kierunki badawcze w filozofii 2017 „Nowe horyzonty wiedzy” (19-28). Łódź: Wydawnictwo Biblioteka.

Dagger, R. (1997). Civic Virtues. Rights, Citizenship, and Republican Liberalism. Oxford: Oxford University Press.

De Tocqueville, A. (1994). Dawny ustrój i rewolucja. Tłum. H. Szumańska-Grossowa. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.

De Tocqueville, A. (1976). O demokracji w Ameryce. Tłum. M. Król. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Eliasz, K., Załuski W. (2017). Legal Values: Freedom. W: M. Sellers, S. Kirste, (red.), Encyclopedia of the Philosophy of Law and Social Philosophy. Berlin, Heidelberg: Springer.

Elster, J. (2009). Alexis de Tocqueville: The First Social Scientist, Cambridge: Cambridge University Press.

Elster, J. (1986). The Market and the Forum: Three Varieties of Political Theory. W: J. Elster, A. Hylland (red.), Foundations of Social Choice Theory (103-132). Cambridge: Cambridge University Press.

Hamilton, L. (2014). Freedom is Power: Liberty Through Political Representation. Cambridge: Cambridge University Press.

Hobbes, T. (2009). Lewiatan. Tłum. C. Znamierowski. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Honohan, I. (2002). Civic Republicanism. London: Routledge

Laborde, C., Maynor, J. (2008). The Republican Contribution to Contemporary Political Theory. W: C. Laborde, J. Maynor (red.), Republicanism and Political Theory. Malden, MA: Blackwell Publishing

Larmore, C. (2008). The Autonomy of Morality. Cambridge: Cambridge University Press

Lovett, F. (2017). Republicanism. W. E.N. Zalta (red.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy .

Lovett, F. (2010). A General Theory of Domination & Justice. Oxford: Oxfrod University Press.

Lüders, S., Müller-Salo, J.W. (2016). Which Liberalism, Which Republicanism? Constructing Traditions of Political Thought with Philip Pettit. W: S. Derpmann, D.P. Schweikard (red.), Philip Pettit: Five Themes from his Work. Heidelberg: Springer.

Maynor, J. (2006). Modern Republican Democratic Contestation. A Model of Deliberative Democracy. W: I. Honohan, J. Jennings (red.), Republicanism in Theory and Practice (125-139). London: Routledge.

Maynor, J. (2002). Another Instrumental Republican Approach? European Journal of Political Theory, 1(1), 71-89.

Patten, A. (1996). The Republican Critique of Liberalism. British Journal of Political Science, 26(1), 25-44.

Pettit, P. (2014). Just Freedom. A Moral Compass for the Complex World. London: W. W. Norton & Company, Inc.

Pettit, P. (2012). On the People’s Terms. A Republican Theory and Model of Democracy. Cambridge: Cambridge University Press.

Pettit, P. (2001). A Theory of Freedom. From the Psychology to the Politics of Agency. Cambridge: Polity Press.

Pettit, P. (1999). Republican Freedom and Contestatory Democratization. W: I. Shapiro, C. Hacker-Cordon (red.), Democracy's Value (163-190). Cambridge: Cambridge University Press.

Pettit, P. (1997). Republicanism. A Theory of Freedom and Government. Oxford: Oxford University Press.

Pocock, J.G.A. (2016). The Machiavellian Moment. Florentine Political Thought and the Atlantic Republican Tradition. Princeton: Princeton University Press.

Rawls, J. (2012). Liberalizm polityczny. Tłum. A. Romaniuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Riker, W. (1988). Liberalism Against Populism. A Confrontation Between the Theory of Democracy and the Theory of Social Choice. Long Grove: Waveland Press, Inc.

Sandel, M. (1998). Reply to Critics. W: A. Allen and M. Regan (red.), Debating Democracy’s Discontents: Essays on American Politics, Law, and Public Philosophy (319-335). Oxford: Oxford University Press.

Skinner, Q. (2013). Wolność przed liberalizmem. Tłum. A. Czarnecka. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Skinner, Q. (2008). Freedom as the Absence of Arbitrary Power. W: C. Laborde, J. Maynor, (red.), Republicanism and Political Theory (83-101). Malden, MA: Blackwell Publishing

Skinner, R. (1999). The Republican Ideal of Political Liberty. W: G. Bock, Q. Skinner, M. Viroli (red.), Machiavelli and Republicanism (293-309). Cambridge: Cambridge University Press.

Von Hayek, F.A. (2006). Konstytucja wolności. Tłum. J. Stawiński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Załuski, W. (2015). Proces podejmowania decyzji wyborczych w świetle psychologii kognitywnej i neuronauki. W: M. Mączyński (red.), Praktyka realizacji biernego prawa wyborczego w Polsce (205-217). Warszawa: Wydawnictwo Diffin.


Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2018 Katarzyna Eliasz