Sposoby czytania (pisania) tekstów Hélène Cixous
Avant, wol. XI, nr 3, doi: 10.26913/avant.2020.03.13
publikowane na licencji CC BY-NC-ND 3.0
Agata Araszkiewicz
(UMR LEGS) CNRS/ Paris 8/ Paris Nanterre
Publikacja Online First: 10 stycznia 2020 Pełny tekst
Abstrakt: Artykuł poświęcony jest myśli francuskiej pisarki i filozofki, związanej z drugą falą feminizmu francuskiego, Hélène Cixous. Jej teksty pracują w sposób nowatorski z toposami, mitami i schematami wyobraźniowymi kultury. Cixous wytworzyła własną koncepcję pisania, określaną jako écriture féminine (tłumaczę ją tutaj jako „ekryturę kobiecą”). Jej styl polega na niecofaniu się przed illogicznym sposobem artykulacji, szukaniu stylizacji poetyckich i literackich. Cixous dekonstruuje rozmaite figury kulturowych zasobów symbolicznych. Niniejszy tekst skupia się na jej kultowym artykule „Śmiech Meduzy”, a także na metaforze pisania i obcowania z tekstem, wielokrotnie przez autorkę podejmowanej, określonej jako „jabłko tekstu”. Pojawiła się ona przy spotkaniu Cixous z literaturą brazylijskiej pisarki Clarice Lispector. Przepracowywanie motywów biblijnych w trakcie radykalnej pracy z tekstem literackim prowadzi nas tutaj do odnowienia rozumienia kultury, które przewartościowuje jedno z fundamentalnych pojęć Cixouańskiego myślenia, jakim jest „różnica płciowa”.
Słowa kluczowe: Hélène Cixous; Śmiech Meduzy; jabłko tekstu; dekonstrukcja; feminizm; francuski feminizm; Clarice Lispector; écriture féminine; ekrytura kobieca; różnica płciowa
Speech of apple and economics of loss. Ways to read (write) texts by Hélène Cixous
Abstract: The article is devoted to the thoughts of the French writer and philosopher associated with the second wave of French feminism, Hélène Cixous. Her texts work in an innovative way with topos, myths and imaginary patterns of culture. Cixous has developed her own concept of writing, referred as écriture féminine (I translate it here as kobieca ekrytura). Her style is based on not stepping back from the illogical way of articulation, looking for poetic and literary stylizations. Cixous deconstructs various figures of cultural symbolic resources: this text focuses on her iconic article “The Laugh of Medusa”, as well as on the metaphor of writing and communing with the text, repeatedly undertaken by the author, referred as the “apple of the text”. This metaphor appeared at the meeting of Cixous with the literature of the Brazilian writer Clarice Lispector. Working through biblical motifs by radical work with the literary text leads us here to renew our understanding of culture, which re-evaluates one of the fundamental concepts of Cixouan thinking, which is “sexual difference”.
Keywords: Hélène Cixous; The Laugh of Medusa; apple of the text; deconstruction; feminism; French feminism; Clarice Lispector; écriture féminine; kobieca ekrytura; poetics of sexual difference
Bibliografia
| Barthes, R. (1997). Przyjemność tekstu. (A. Lewańska, tłum.). Warszawa : Wydawnictwo KR. | ||||
| Calle Gruber M., Cixous H. (1994). Hélène Cixous. Photo de racines. Paris: Des femmes. | ||||
| Cixous, H. (1975). Le rire de la Méduse. L’Arc, 61, 39-54. [wyd. pol. 1993. Śmiech Meduzy Teksty Drugie 4/5/6. Tłum. A. Nasiłowska A. (s. 147-166)] | ||||
| Cixous H. (1979). Quant à la pomme de texte. Études littéraires. FÉMINaire, 12 (3), 411-423. https://doi.org/10.7202/500506ar |
||||
| Cixous, H. (1982). Limonade Tout était si infini. Paris : Des femmes. | ||||
| Cixous, H. (1986). Entre l’écriture. Paris: Des femmes. | ||||
| Cixous, H. (1989). L’heure de Clarice Lispector. Paris: Des femmes. | ||||
| Cixous, H. (1993). Kiedy piszę, piszę ciałem (T. Kitliński, tłum.). Rewia Kontr Sztuki, 2. | ||||
| Cixous, H. (2010). Le rire de la Méduse et autres ironies. Paris: Galilée. | ||||
| Cixous, H., Clément C. (1975). La jeune née. Paris: Union génerale d’édition. | ||||
| Cremonese, L (1997). Dialectique du masculin et du féminin dans l’oeuvre d’Hélène Cixous. Paris: Didier Érudition, Fasano: Schena Editore. | ||||
| Deleuze, G. (2002). Hélène Cixous ou l’écriture stroboscopique. W: L’Ile déserte et autres textes (s. 320-323). Paris: Les Editions de Minuit. | ||||
| Deleuze, G., Guattari, F. (1975). Kafka: pour une littérature mineure. Paris: Les Editions de Minuit. | ||||
| Derrida, J. (2002), H.C. pour la vie, c’est-à-dire, Paris: Galilée. | ||||
| Freud, S. (2009). Kobiecość. W: Wykłady ze wstępu do psychoanalizy. Nowy cykl. (R. Reszke, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo KR. | ||||
| Gauthier, X. (1974). Luttes de femmes, Tel Quel, 58, 93-97. | ||||
| Hanrahan, M. (1999). L’écriture de la genèse d’Hélène Cixous. W: A. Goulet (red.), Voix, Traces, Avènement : L’écriture et son sujet. Pobrano z https://books.openedition.org/puc/9933 (10.10.2019). | ||||
| Haraway, D. (2018). Manifeste des espèces compagnes. Paris: Climats. | ||||
| Janion, M. (2019). Archiwum cyfrowe. Pobrano z https://janion.pl/items/browse (29.11. 2019). | ||||
| Penrod Kettler, L. (1992). Hélène Cixous : lectures initiatiques, lectures centrifugues. W: M. Calle (red.), Du féminin (s. 83-95). Quebec: Le Griffon d’argil. | ||||
| Kłosińska, K. (2010). Feministyczna krytyka literacka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. | ||||
| Kłosińska, K. (2002). Miniatury. Czytanie i pisanie “kobiece”. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. | ||||
| Lispector, C. (1970). Le Bâtisseur de ruines, Paris: Galimard. | ||||
| Lispector, C. (1987). Godzina gwiazdy (A. Hermanowicz-Pałka, tłum.). Kraków: Wydawnictwo Literackie. | ||||
| Lispector, C. (1970). Opowiadania wszystkie (W. Charchalis, tłum.). Warszawa: WAB. | ||||
| Negrón-Marrero, M. (1997). Une genèse au « féminin ». Etude de « La Pomme dans le noir » de Clarice Lispector. Amsterdam-Atlanta: Editions Rodopi. | ||||
| Regard, F. (2010). AA!. Préface. W: Cixous, H. Le rire de la Méduse et autres ironies (s. 9-22). Paris: Galilée. | ||||
| Regard, F., Raid M. (2015). Le rire de la Méduse. Regards critiques. Paris: Honoré Champion | ||||
| Sartiliot, C. (1992). L’éclatement des genres. W: M. Calle (red.), Du féminin (s. 221-234). Quebec: Le Griffon d’argil. | ||||
| Spivak, G. Ch. (1992). Cixous sans frontières. W: M. Calle (red.), Du féminin (s. 64-81). Quebec: Le Griffon d’argil. | ||||
| Rachwał, T., Sławek, T. (1992). Maszyna do pisania. O dekonstruktywistycznej teorii literatury Jacques’a Derridy. Warszawa: Oficyna Literatów Rój. | ||||
