Relacja umysł–ciało: poza dualizmem i fizykalizmem

Avant, wol. X, nr 3/2019, doi: 10.26913/avant.2019.03.09
publikowane na licencji CC BY-NC-ND 3.0

Mateusz Karwowski
Instytut Filozofii, Uniwersytet Warszawski
m.karwowski @ student.uw.edu.pl

Opublikowano Online First 24 grudnia 2019   Pełny tekst

Abstrakt: We współczesnych dyskusjach dotyczących relacji umysłu do ciała kontrastuje się ze sobą głównie dwa stanowiska: fizykalizm i dualizm. Nawet jeśli nie są to dominujące podejścia do próby rozwiązania problemu relacji umysł–ciało, to faktem jest, że większość innych stanowisk powstaje jako próba znalezienia złotego środka między tymi dwoma. W tekście stwierdza się, że w rzeczywistości fizykalizm i dualizm mają ze sobą dużo wspólnego i oba akceptują kluczową intuicję motywującą dualizm kartezjański. Tym samym oba akceptują, że za pomocą języka potocznego jesteśmy w stanie mówić o umyśle i o fizycznym świecie w taki sposób, aby psychologiczny opis nie implikował nic na temat świata fizycznego i na odwrót. W pracy przedstawia się argument za tym, że takie opisy nie są możliwe. Oznacza to, że nie ma sensu mówić o dwóch rzeczywistościach: fizycznej i umysłowej. Wynika stąd, że nie istnieje problem relacji umysłu do ciała, bo ciało to żywy organizm, który zawdzięcza istotne dla siebie cechy dzięki posiadaniu władz i zdolności, które stanowią podstawę do mówienia o umyśle. Ponadto zaproponowane w tej pracy podejście pozwala na rozwiązanie problemu innych umysłów.

Słowa kluczowe: filozofia umysłu; problem umysł–ciało; Wittgenstein; dualizm; fizykalizm


Mind–Body Problem: Beyond Dualism and Physicalism

Abstract: In contemporary discussions concerning the relation of the mind to the body, two positions are contrasted with each other: physicalism and dualism. Even if these are not the dominant approaches to the mind-body problem, the fact is that most other positions arise as attempts to find a compromise between these two. This article argues that physicalism and dualism have more in common than is usually assumed. Both accept the key intuition motivating Cartesian dualism, i.e. the view that in the ordinary language we can describe physical and psychological reality in such a way that physical description does not imply anything concerning psychological and vice versa. The argument presented in this paper attempts to show that such descriptions are not possible. This means that there is no sense in talking about two distinct realities: physical and mental. It follows that there is no problem of the mind–body relationship, because the body is a living organism that owes its identity to having the powers and abilities that are the basis for talking about the mind. In addition, the approach proposed here solves the problem of other minds.

Keywords: philosophy of mind; mind–body problem; Wittgenstein; dualism; physicalism


Bibliografia

Bennett, M.R., Hacker, P.M. (2014). Philosophical foundations of neuroscience. Malden: Blackwell Publishing.
Braine, D. (1992). The Human Person: Animal and Spirit. Notre Dame: University of Notre Dame Press.
Davidson, D. (1980). Actions, Reasons, and Causes, W: Davidson, D. (red.), Essays on Actions and Events (s. 3-20). Oxford: Oxford University Press.
https://doi.org/10.1093/0199246270.003.0001
Floyd, R. (2017). The non-reificatory approach to belief. Cham, Switzerland: Palgrave Macmillan.
https://doi.org/10.1007/978-3-319-59873-4
Hacker, P. (2007). Human Nature: The Categorial Framework. Oxford: Wiley-Blackwell.
https://doi.org/10.1002/9780470692165
Hutto, D. (2013). Still a Cause for Concern: Reasons, Causes and Explanations. Pobrano z:
https://www.academia.edu/272092/Still_a_Cause_for_Concern_Reasons_Causes_and_Explanatios, (dostęp: 20.07.2018).
Jaworski, W. (2011). Philosophy of Mind: A Comprehensive Introduction. Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell.
Jaworski, W. (2016). Structure and the metaphysics of mind: How hylomorphism solves the mind-body problem. Oxford: Oxford University Press.
https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198749561.001.0001
Lear, J. (1988). Aristotle: The Desire to Understand, Cambridge: Cambridge University Press.
https://doi.org/10.1017/CBO9780511570612
McGee, A. (2016). We Are Human Beings. The Journal of Medicine and Philosophy, 41(2), 148-171.
https://doi.org/10.1093/jmp/jhv064
McMahan, J. (2002). The Ethics of Killing. New York: Oxford University Press.
https://doi.org/10.1093/0195079981.001.0001
Oderberg, D. (2007). Real Essentialism. New York: Routledge.
https://doi.org/10.4324/9780203356753
Searle, J. (1983). Intentionality: An Essay in the Philosophy of Mind. Cambridge: Cambridge University Press.
https://doi.org/10.1017/CBO9781139173452
Schroeder, S. (2001). Are reasons causes? W: Schroeder, S. (red.), Wittgenstein and Contemporary Philosophy of Mind (s. 150-170). Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Shields, Ch. (2015). De Anima, Translated with an introduction and commentary, Oxford: Oxford University Press.
Smit, H., Hacker, P. (2013). Seven Misconceptions About the Mereological Fallacy: A Compilation for the Perplexed. Erkenntnis, 79(5), s. 1077-1097.
https://doi.org/10.1007/s10670-013-9594-5
Strawson, G. (2003). Mental Ballistics or the Involuntariness of Spontaneity. Proceedings of the Aristotelian Society, 103, 227-256.
https://doi.org/10.1111/j.0066-7372.2003.00071.x
https://doi.org/10.1111/1467-9264.00135
Parfit, D. (2012). We are not human beings. Philosophy, 87(1), 5-28.
https://doi.org/10.1017/S0031819111000520
Peacocke, C. (2007). Mental Action and Self-Awareness, W: Cohen, J., McLaughlin, B. (red.), Contemporary Debates in the Philosophy of Mind, Oxford: Blackwell.
Wittgenstein, L. (2012). Dociekania filozoficzne, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa: PWN.
Wittgenstein, L. (1993). O pewności, przeł. W. Sady, Warszawa: PWN.


Czasopismo „Avant” – zadanie finansowane w ramach umowy 711/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.

Możliwość komentowania została wyłączona.